Postępowanie podczas powodzi

Przed powodzią

Dowiedz się w urzędzie gminy lub w komitecie przeciwpowodziowym, jakie jest zagrożenie powodziowe na Twoim terenie:

• Zapoznaj się z mapami zalewów i zlokalizuj na nich swój dom
• Zapoznaj się z lokalnym systemem ochrony przeciwpowodziowej i systemem ostrzeżeń - jakie sygnały będą zastosowane i co powinieneś zrobić, gdy je usłyszysz
• Dowiedz się jak zabezpieczyć zwierzęta, gdyż nie mogą one przebywać w tym samym miejscu, co ludzie ze względów sanitarnych (w razie ewakuacji)
• Dowiedz się, jak zabezpieczyć osoby starsze i wymagające szczególnej opieki
• Zapoznaj się z powodziową instrukcją postępowania w swoim zakładzie pracy i w szkole lub przedszkolu, do którego chodzą Twoje dzieci
• Ustal z sąsiadami zasady współpracy w razie zagrożenia

Opracuj rodzinny plan postępowania na wypadek powodzi

• Opowiedz swojej rodzinie, dlaczego musicie przygotować się do powodzi, podzielcie się obowiązkami i odpowiedzialnością
• Wyjaśnij rodzinie, na czym polega zagrożenie i co trzeba zrobić
• Ustalcie miejsce, w którym spotkacie się w razie niemożności powrotu do domu. Każdy członek rodziny powinien znać dokładny adres i numer telefonu.
• Ustalcie miejsce, które będzie Waszą "skrzynką kontaktową " (rodzina lub przyjaciele) w razie rozdzielenia się lub zagubienia. W czasie powodzi czasem lepiej telefonować na dalszą odległość tam, gdzie nie ma zagrożenia i działają telefony. Wszyscy powinni zostawić wiadomość, gdzie się znajdują. Każdy z członków rodziny powinien znać numer tego telefonu.
• Omówcie plan ewakuacji i jak zabezpieczyć zwierzęta domowe.

Wykonaj następujące czynności:

• Wywieś w widocznym miejscu numery telefonów alarmowych (straż pożarna, pogotowie, policja, itp.)
• Naucz dzieci, jak i kiedy z nich korzystać
• Pokaż wszystkim, gdzie znajdują się główne wyłączniki i zawory (gaz, prąd, woda) i poucz, w jakich sytuacjach należy je zamknąć
• Sprawdź, czy jesteś ubezpieczony od powodzi
• Zaopatrz się w apteczkę i przygotuj pakiet ewakuacyjny
• Ustalcie drogę ewakuacji z domu (wyjścia awaryjne)
• Znajdźcie najbezpieczniejsze miejsce w domu

Przypilnuj, żeby wszyscy członkowie zapoznali się z planem powodziowym i przećwiczcie ustalony sposób postępowania

• Sprawdzaj, co pół roku czy dzieci pamiętają ustalenia planu
• Od czasu do czasu przeprowadźcie ćwiczenia praktyczne
• Wymień w pakiecie ewakuacyjnym wodę (co trzy miesiące) i trwałą żywność (co sześć miesięcy), a raz w roku baterie.

Przygotuj zestaw potrzebnych rzeczy

Przygotuj zestaw rzeczy, które będą Ci potrzebne, jeśli nadejdzie powódź. Jeśli zostaniesz odcięty "od reszty świata" w domu będą Ci potrzebne: zapasy wody i żywności wystarczające przynajmniej na trzy dni, apteczka, odzież i pościel, narzędzia, podstawowy sprzęt, specjalne wyposażenie.

Osobno powinieneś przygotować podręczny pakiet ewakuacyjny na wypadek ewakuacji w łatwym do transportu pojemniku (plecak, torba, zamykany kosz).

Woda

• Osoby dorosłe potrzebują dziennie przynajmniej 0,5 litra wody. Upały i ciężka praca fizyczna mogą podwoić to zapotrzebowanie. Dzieci, matki karmiące i chorzy również potrzebują więcej wody
• Przygotuj trzydniowy zapas wody w ilości przynajmniej 1 litr na osobę na dzień (0,5 l do picia i 0,5 l na inne cele - przygotowanie jedzenia, mycie)
• Woda powinna być przechowywana w plastikowych pojemnikach odpornych na uszkodzenie

Jedzenie

• Przygotuj przynajmniej trzydniowy zapas trwałej (nie psującej się) żywności. Wybierz żywność nie wymagającą przechowywania w lodówce, w ogóle lub mało wody do przygotowania, nie wymagającą gotowania. Powinna być lekka i skondensowana.
• Do pakietu ewakuacyjnego włóż: konserwy mięsne, owoce i warzywa

Apteczka

Apteczkę powinien zawiera pakiet ewakuacyjny. Przygotuj dwa zestawy pierwszej pomocy, jeden do domu i drugi do samochodu, powinny one zawierać:

• podstawowe lekarstwa (aspiryna, środek przeciwbólowy, środek na przeczyszczenie, przeciw rozwolnieniu, od bólu żołądka, węgiel aktywny przeciw zatruciu)
• pełny asortyment sterylnych bandaży i gazy
• środek odkażający, mydło, chusteczki odświeżające
• rękawiczki lateksowe (2 pary)
• bandaże elastyczne, termometr
• nożyczki, szczypce, nóż (ostrze do cięcia), agrafki
• balsam przeciwsłoneczny z filtrem UV

Narzędzia i sprzęt

• naczynia i sztućce plastikowe
• radio na baterie i zapas baterii, latarka i zapas baterii
• pieniądze lub czeki podróżne
• otwieracz do konserw, nóż, scyzoryk, gwizdek
• namiot
• taśma, kleszcze, szczypce, igły i nici
• zapałki w wodoszczelnym pojemniku
• folia aluminiowa, plastikowy pojemnik
• papier do pisania, ołówek
• klucz do zamykania zaworów (gazowych, wodnych)

Sanitaria

• papier toaletowy, ściereczki i ręczniki
• mydło, płyn do mycia
• sanitaria dla kobiet (podpaski, tampony)
• osobiste środki higieniczne
• worki i torby plastikowe na odpady sanitarne
• środek do dezynfekcji

Odzież, pościel

• przynajmniej jedna zmiana odzieży i obuwia na osobę
• mocne buty lub obuwie robocze, okrycie przeciwdeszczowe
• koce lub śpiwory
• nakrycia głowy i rękawiczki, ciepła bielizna
• okulary przeciwsłoneczne

Specjalne wyposażenie

Pamiętaj o specjalnym wyposażeniu dla dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych:

• dla dzieci (odżywki, butelki, mleko w proszku, lekarstwa, pieluchy)
• dla dorosłych (lekarstwa na serce i ciśnienie, insulinę, przepisane lekarstwa, protezy zębowe, soczewki kontaktowe z wyposażeniem, zapasowe okulary)
• książki, gry i zabawki

Ważne dokumenty

Trzymaj dokumenty w wodoodpornych pojemnikach.

• dokumenty osobiste (dowody, legitymacje, paszporty, polisy ubezpieczeniowe)
• dokumenty bankowe (czeki, karty kredytowe)
• dokumenty prawne (akty urodzenia, zawarcia małżeństwa, zgonu, akty własności)
• numery ważnych telefonów

Media (gaz, prąd i woda)

Zlokalizuj główne wyłączniki prądu, zawory wodne i gazowe. Naucz się sam i przeszkol innych członków rodziny jak i kiedy je wyłączać. Trzymaj narzędzia do zamykania zaworów w ich pobliżu. Pamiętaj, żeby je wyłączać tylko w przypadku realnego ich zagrożenia uszkodzeniem, albo jeśli dostałeś takie polecenie.

W czasie zagrożenia powodziowego

• Przede wszystkim nie wpadaj w panikę i bądź cierpliwy. Zacznij realizować swój plan powodziowy
• Udziel pierwszej pomocy potrzebującym i poszkodowanym
• Słuchaj radia i postępuj zgodnie z instrukcjami służb powodziowych
• Ewakuuj się, jeśli jest to zalecane

Ewakuacja

Nie zareagowanie na polecenie ewakuacji może narazić na niebezpieczeństwo Twoją rodzinę lub ratowników, którzy będą musieli przyjść Wam z pomocą.

W razie konieczności natychmiastowej ewakuacji

• Włącz radio na baterie i postępuj zgodnie z instrukcjami lokalnych służb powodziowych
• Włóż odzież ochronną i solidne obuwie
• Weź apteczkę i swój pakiet ewakuacyjny
• Zamknij dom
• Ewakuuj się wyznaczoną drogą, nie używaj skrótów, gdyż mogą być niebezpieczne lub niedostępne
• Jeśli używasz do ewakuacji samochodu, nie próbuj przejeżdżać zalanymi wodą drogami. Szybko płynąca woda może porwać Twój samochód, w takim przypadku natychmiast go opuść. Miej zawsze na uwadze własne i innych bezpieczeństwo.

Jeśli wiesz, że masz więcej czasu

• Wyłącz gaz, wodę i prąd
• Postaraj się zabezpieczyć przed uszkodzeniem lub zniszczeniem instalację centralnego ogrzewania
• Zostaw wiadomość pozostałym członkom rodziny kiedy i gdzie się udałeś
• Zabezpiecz mienie przenosząc je na wyższe kondygnacje
• Sprawdź czy nie zachodzi możliwość skażenia substancjami trującymi lub toksycznymi (przenieś je w bezpieczne miejsce)
• Zatkaj wszystkie otwory i wloty do sieci kanalizacyjnej specjalnymi drewnianymi korkami
• Czasami możliwe jest zabezpieczenie domu specjalnymi barierami z worków wypełnionych piaskiem lub innymi konstrukcjami, ale należy taką ewentualność uzgodnić z lokalnymi służbami powodziowymi i dokładnie dowiedzie się jak to zabezpieczenie wykonać.

Po powodzi

Po cofnięciu się wód powodziowych bardzo ważne jest, żeby zlikwidować jej skutki w domu we właściwej kolejności i to jak najszybciej, w celu ograniczenia niekorzystnego wpływu na zdrowie mieszkańców i zapobiec wtórnym zniszczeniom.

Zanim wejdziesz do domu

Zachowaj dużą ostrożność wchodząc do domu. Unikniesz porażenia prądem, jeśli włożysz gumowe obuwie wchodząc do pomieszczeń, w których stoi woda.

Elektryczność

Trzymaj przewody zewnętrzne z dala od wody. Jeśli przewody są pod napięciem, natychmiast je odłącz od źródła zasilania. Jeśli wokół tablicy elektrycznej jest wilgoć stań na suchym terenie (izolatorze) i patykiem (suchym) wyłącz prąd. Jeśli to konieczne wezwij elektryka.

Budynki

Upewnij się, że konstrukcja budynku nie jest naruszona, obejrzyj ściany i stropy. Uważaj na dziury w podłogach, szkło i inne potencjalne zagrożenia.

Woda

Woda powodziowa może być silnie zanieczyszczona ściekami i innymi zanieczyszczeniami stwarzając zagrożenie dla zdrowia. Jeśli zapach, kolor lub smak może świadczyć o takiej ewentualności uzdatnij ją do spożywania przez gotowanie minimum 10 minut lub dodając tabletki odkażające.

Ekwipunek do sprzątania

Zanim przystąpimy do usuwania skutków powodzi powinniśmy wyposażyć się w:

• rękawiczki, maskę i inne ochronne przybory
• wiadra, szczotki, szmaty i plastikowe worki na śmieci
• środek do czyszczenia zawierający chlor, płyn do mycia naczyń bez amoniaku
• duży pojemnik do moczenia pościeli i odzieży oraz sznury do ich rozwieszenia.

Pamiętaj, żeby zamoczone ważne dokumenty (papierowe), które nie mogą ulec zniszczeniu włożyć do zamrażarki do czasu, aż będą potrzebne.

Udokumentuj zniszczenia, jakim uległo Twoje mienie robiąc fotografie lub film video. Zgłoś te zniszczenia swojemu agentowi ubezpieczeniowemu i władzom lokalnym najszybciej, jak to jest tylko możliwe.

Napisano w oparciu o: "Model kompleksowej ochrony przed powodzią w obszarze dorzecza górnej Wisły na przykładzie województwa małopolskiego"